(*) trích trong bài Họa Cúc của Trịnh Tư Tiếu - "Thà chịu ôm hương chết đầu cành - Ninh khả chi đầu bão hương tử."
"Két!"
Nguyên Phi ngồi trên kỷ nhìn về phía cánh cửa đang hé mở, ánh nắng chiếu vào khiến cô có phần không quen mà nheo hai mắt lại nhưng chỉ một lúc cô đã có thể nhìn rõ người vừa bước vào. Nguyên Phi chỉnh lại mái tóc rối, vuốt lại cái đối khâm nhăn nhúm, nửa nằm nửa ngồi, cố tái tạo lại cái dáng vẻ uy phong ngày nào.
"Lê Chiêu nghi, à không là Huệ Phi mới phải." - Đôi môi khô khốc của Nguyên Phi khẽ nở nụ cười lạnh.
Nhật Lệ không vội đáp, cô quay sang bảo Yên Chi lui ra rồi ngồi lên chiếc sập giữa điện, chậm rãi nhìn xung quanh, rồi lại tỉ mỉ nhìn Nguyên Phi. Nàng còn nhớ năm ấy vào tiềm đệ, nàng ta khoác trên người tấm áo đỏ thẫm thêu đầy hoa cúc nhưng dung nhan nàng ta mới là đóa cúc kiều diễm nhất. Nay nhìn lại bộ dáng hiện tại khiến Nhật Lệ không khỏi gợn lên chút thương cảm, lời nói thốt ra tựa tiếng thở dài - "Từng là bậc đứng đầu nội cung nhưng lại đi đến bước này. Cô có khỏe không?"
Nguyên Phi cả cười, tràng cười kéo dài đến khi biến thành những tiếng ho mới dứt - "Gia đình gặp nạn, danh vị bị phế, phu quân ruồng bỏ, cô nghĩ xem?"
"Tôi có chuyện muốn hỏi."
"Là về đứa con của cô?"
Nhật Lệ có chút xúc động, nói - "Phải, Ngọc Dao à. Ta với cô trước giờ tuy không đến mức thân thiết nhưng vẫn là lấy lễ đãi nhau không ai phạm ai. Dù ta sinh nó ra thì với thế lực của cha cô lúc đó, một đứa trẻ sơ sinh thì xoay chuyển được gì."
Nhật Lệ kiên nhẫn chờ đợi. Nguyên Phi phát ra chất giọng khàn đục, đáp lại nàng bằng một câu hỏi khác:
"Nếu đổi lại ta là người có thai, cô có 'tiên hạ thủ vi cường' không?"
Nhật Lệ kích động - "Dĩ nhiên là không, ta không giống như cô."
Nguyên Phi lại bật ra một tràng cười - "Như ta như cô gì chứ. Rồi cũng như nhau cả thôi."
Rồi nàng ta lại chìm vào yên lặng, mắt lơ đãng nhìn những tia nắng yếu ớt chiếu vào qua mành sáo. Nhật Lệ cũng đành bất lực nói:
"Ta đi chuyến này xem như vô ích rồi."
Đoạn Nhật Lệ đứng dậy ra về. Đợi Nhật Lệ sắp bước ra khỏi cửa Nguyên Phi mới nhoài người dậy, giọng cầu xin thống thiết như thể nàng ta bảo dưỡng sức lực nãy giờ cũng chỉ để kêu lên những lời này:
"Cô làm ơn xin bệ hạ đến đây gặp ta, gặp ta một lần cuối có được không?"
Nhật Lệ cũng không nói gì, nhanh chóng bước tiếp. Yên Chi bên ngoài sốt ruột, vừa thấy Nhật Lệ bước ra liền chạy đến, nói:
"Lệnh bà ở trong đấy lâu quá, làm nô tỳ sợ chết đi được."
"Sợ gì chứ." - Nhật Lệ bật cười nhưng rồi cũng như làn gió thổi qua, mau chóng biến mất trên cánh môi người - "Đi điện Lập Nghi."
~×~
Đưa tay vén tấm màng sa ngoài kiệu lên, Nhật Lệ nhắm mắt để tận hưởng cơn gió mát lành quý giá giữa trưa thu.
"Sao lệnh bà lại nhận lời giúp bà Nguyên Phi? Bà ta hại người như thế mà, có chết không ai hay cũng là quả báo." - Yên Chi tức giận, nói.
Nhật Lệ xoa xoa hai bên thái dương, uể oải mở mắt, nói - "Dù gì cũng là người sắp chết, tính toán được gì chứ. Dù ta có hành hạ cô ta, đứa nhỏ cũng đâu sống lại. Coi như ta tích một phần phúc cho đứa nhỏ đi."
Yên Chi có hơi dịu lại - "Vậy sao lệnh bà lại không trực tiếp đi nói với bệ hạ mà lại đi nhờ Nguyễn Tiệp dư?"
Nhật Lệ cười xòa - "Dù gì cô ta hại con ta, nếu ta đích thân đi giúp thì ta thành Bồ tát mất. Coi như đây là phép thử đi, nếu như Nguyễn Tiệp dư chịu giúp thì coi như nhân duyên cô ta còn tốt, còn không chịu thì chỉ có thể trách cô ta ăn ở khắc bạt với người khác."
Rồi Nhật Lệ thở phù một cái - "Thôi không nói nữa, về cung dùng bữa thôi."
~×~
"Nô tài vấn an lệnh bà."
Nguyễn Cung và Đinh Hối thấy Chiêu Anh liền hành lễ, cô cười hiền rồi nhanh chóng cho cả hai miễn lễ.
"Sao cả hai người đều ra đây vậy? Thế ai hầu bữa cho bệ hạ?" - Đào Biểu nói.
Nguyễn Cung liếc thấy trên tay Đào Biểu bưng một cái vịm nên cũng không vội trả lời mà hướng đến Chiêu Anh, hỏi - "Trưa thu nắng gắt, sao lệnh bà lại tự thân đến đây, có gì cứ bảo chúng nô tài là được rồi."
"Mùa thu, ăn cốm là ngon nhất. Ta đã làm ít chả cốm và xôi cốm, nghĩ vừa đến giờ thiện trưa nên muốn cùng bệ hạ dùng."
Thấy thái độ Nguyễn Cung khác lạ, Chiêu Anh bèn đi lại gần hỏi nhỏ - "Bệ hạ có việc gì sao? Ta thấy thái độ các ngươi không giống thường ngày."
Nguyễn Cung dè dặt, nói - "Bệ hạ đang không vui. Nếu lệnh bà muốn vào trong nô tài cũng không dám cản, chỉ là nô tài nhắc lệnh bà bên cẩn thận một chút."
"Ta biết rồi, cảm ơn ngươi đã nhắc nhở, ta sẽ chú ý."
~×~
Hoàng đế ngả người lên kỷ, tay liên tục xoa ấn đường, vẻ mặt khó chịu pha lẫn mệt mỏi trước những tấu chương trên bàn. Chiêu Anh bước lại hành lễ thì Hoàng đế mới uể oải lên tiếng miễn lễ.
"Có chuyện gì mà thiếp thấy người mệt mỏi vậy?"
Chiêu Anh bước lại bóp hai vai cho Hoàng đế. Hoàng đế ngả người ra, nhắm hai mắt lại tận hưởng cái khoái cảm vừa đến, nói:
"Từ đầu tháng này tên tù trưởng Man Nữu kéo theo bọn Ai Lao kéo vào châu Mã Giang và châu Mộc quấy phá. Còn trong triều, Lê Ngân lại bắt đầu đi theo vết xe của Lê Sát. Rồi cả Nguyễn Trãi, ông ta cùng Lương Đăng nhận chỉ chế tác lễ nhạc, phương án ông ta không tốt bằng Lương Đăng nên trẫm không chọn, ông ta cũng đã trình tấu trả việc, vậy mà bây giờ lại năm lần bảy lượt chống phá người ta. Nếu không phải nể tình Thị Lộ dạy trẫm từ nhỏ, trẫm cũng chẳng cho ông ta về triều làm gì."
Đoạn Hoàng đế nhìn lên Chiêu Anh, hỏi - "Sao nàng im lặng vậy? Không muốn nói gì sao?"
Chiêu Anh cười trừ - "Bệ hạ nói toàn chuyện triều chính, thiếp không dám tiếp lời."
"Ừm, nàng vẫn biết giữ chừng mực vậy là tốt. Mà có gì thì nàng cứ nói đi, trẫm thấy nàng cứ ấp úng."
"À." - Chiêu Anh giở lấy hai dĩa bánh với chả ra - "Thiếp có làm ít xôi cốm với chả cốm, bệ hạ ăn thử xem."
Hoàng đế cho một miếng vào miệng thong thả nhai, khoang khoái nói - "Thơm lắm."
"Ờ, bệ hạ...người thích là tốt rồi."
Chút bối rối của Chiêu Anh không qua được mắt Hoàng đế, nhấp ngụm trà liền hỏi:
"Nàng có gì cứ nói đi."
"Dạ…bệ hạ hứa không giận thiếp mới dám nói."
Hoàng đế phì cười - "Được rồi, trẫm hứa giữ tâm bình khí hòa để nghe."
"Là chuyện của...của Nguyên Phi."
Nói dứt câu, Chiêu Anh như nín thở, nét Hoàng đế cũng đanh lại.
"Nguyên Phi đau thương thành bệnh, e rằng đèn đã cạn dầu, chị ấy khẩn xin được gặp người một lần."
Hoàng đế ngửa mặt lên, thở hắt ra - "Trẫm biết chứ, dù gì nàng ấy cũng xem như phát thê* của trẫm, trẫm sao không quan tâm chứ." - Người nắm lấy tay Chiêu Anh đang đựt trên vai mình, nói tiếp - "Nhưng mà, trẫm sợ khi gặp nàng ấy, trẫm sợ phải đối mặt với nàng ấy của hiện tại, sợ phải nhìn thấy một Ngọc Dao trong sáng như nắng ban mai mà trẫm gặp ở chùa Thiên Hựu lại biến thành một độc phụ hãm hại hoàng tự, phi tần."
(*) Vợ đầu
Chiêu Anh quỳ xuống bên Hoàng đế, nắm lấy tay người, nói - "Thần thiếp hiểu lòng người, nhưng bệ hạ cũng nên đối mặt một lần, biết đâu Nguyên Phi còn điều gì khuất tất chưa thể giải bày thì sao."
Hoàng đế ngẫm nghĩ một lát rồi gật đầu - "Được rồi, trẫm đi. Nàng ấy ghét nhất bản thân xuề xòa, nàng ra bảo Nguyễn Cung phái ít cung nữ sang cung Cảnh An giúp nàng ấy sửa soạn rồi vào đây dùng bữa với trẫm."
~×~
Nguyên Phi ngồi giữa chính điện, thân mặc lễ phục đỏ thẫm, đầu đội mũ phật hỏa vàng tựa những ngày xuân phong đắc ý nhất. Nhưng mà phấn son không che hết được cái tiều tùy, trang sức đeo lên chỉ càng khiến thân thể gầy gò hiện ra càng rõ nét. Nàng đưa mắt nhìn theo tiếng mở cửa, nhìn thấy bóng dáng ấy nàng liền đưa tiếng gọi với thanh âm đã khàn đục:
"Bệ hạ."
Rồi khó khăn quỳ xuống - "Thần thiếp vấn an bệ hạ."
Hoàng đế đến nhìn nàng, dù có lưỡng lự một chốc nhưng rồi cũng đưa tay ra, nói - "Nàng ngồi lên rồi nói chuyện, nền đất lạnh lắm."
Nguyên Phi được Hoàng đế đỡ nhưng vẫn phải chống tay vào mặt kỷ mới ngồi lên được, ngồi được đàng hoàng thì mồ hôi trên trán đã túa ra, hơi thở cũng gấp gáp như thể vừa phải vận hết sức lực.
Nguyên Phi cố rặn ra nụ cười nhưng nụ cười ấy lại méo xệch - "Thần thiếp không nghĩ đời này được gặp lại bệ hạ."
Hoàng đế đưa tay kéo cái ghế lại ngồi trước mặt cô - "Dù gì cũng đầu ấp tay gối nhiều năm, nàng bệnh thế này trẫm cũng nên đến thăm."
Nguyên Phi rút từ tay áo một tấm khăn tay đã cũ, cô chầm chậm giở ra - "Bệ hạ còn nhớ chiếc khăn tay này không. Năm đó ở chùa Thiên Hựu, người và thiếp quen biết chính là nhờ nó."
Hoàng đế đưa tay đón lấy thứ vật cũ kỹ, nói - "Nàng lúc đó như nắng mai vậy, Ngọc Dao của trẫm trong sáng, hồn nhiên."
"Ngọc Dao của trẫm.". Nguyên Phi không kiềm được, nước tuôn ra rửa đi cái âm u tịch mịch trong đôi mắt ấy, đôi mắt ấy lại sáng trong như thuở nào - "Ngọc Dao, đã bao năm rồi thần thiếp mới nghe người gọi như vậy."
"Nàng vẫn luôn là Ngọc Dao của trẫm." - Hoàng đế thở dài - "Nhưng Ngọc Dao à, sao nàng lại đi đến bước này."
"Thần thiếp chỉ là một chút không cam tâm, thiếp không tài nào chịu được cảnh người mình yêu ngày ngày quấn quýt bên người phụ nữ khác. Bệ hạ, có những đêm thiếp cứ chờ người, đợi người, dù biết người sẽ không đến với thiếp nhưng thiếp cứ đợi cứ chờ. Trong cung này, người có con kẻ lại biết mua vui, thiếp ngoài chờ đợi vô vọng như thế thì biết làm sap đây?" - Giọng nói Nguyên Phi gấp gáp, nước mắt nàng rơi lã chã làm nhòe đi cả son phấn.
"Nhưng nó chỉ là đứa trẻ…" - Giọng Hoàng đế cố nén lại tức giận.
"Vậy là bệ hạ quá coi thường lòng đố kỵ của đàn bà rồi. Nó nhìn thì nhỏ nhặt nhưng chỉ cần bùng lên là như ngọn lửa, thiêu cháy tất cả, bất kể người hay ta."
Hoàng đế thở hắt ra - "Vậy, nàng từng hối hận những chuyện đã làm chưa."
Nguyên Phi lắc đầu, môi nhẹ cười - "Thần thiếp với những việc mình làm chưa từng hối hận. Nếu có,...nếu có thì có lẽ là thần thiếp hối hận bản thân chưa thể có với người mình yêu một đứa con."
Ánh mắt Hoàng đế chùng xuống, người nhớ đến cái phương thuốc mà người ban cho Nguyên Phi uống bấy lâu liền có chút ái ngại trên nét mặt nhưng cũng nhanh chóng giấu đi, người đứng dậy, nói - "Nàng cũng nghỉ ngơi sớm đi, đêm khuya gió lạnh không tốt đâu."
Nguyên Phi gật đầu, hơi thở nàng gấp gáp át cả giọng nói đã yếu đi - "Phải, thần thiếp nên nghỉ ngơi rồi. Bệ hạ, người cũng về nghỉ ngơi đi, thần thiếp muốn nhìn người đi ra."
Nguyên Phi ngồi trên kỷ tỉ mỉ nhìn ngắm người đàn ông nàng yêu đang chầm chậm bước ra, khi Hoàng đế nhìn lại nàng mỉm cười thật tươi để đáp lại ánh nhìn ấy. Một lát sau giọt mưa phùn giữa thu nối nhau rỉ ra rơi xuống, tưới mát những bụi cúc đã héo tàn từ lâu.
"Bệ hạ, lúc gặp người ở chùa Thiên Hựu, Ngọc Dao đã tự định sẵn đời này sẽ gả cho người, sẽ ở bên người đến trọn đời trọn kiếp, không cô phụ, không bỏ rơi nhau. Nhưng nào ngờ là Ngọc Dao ảo tưởng, giấc mơ ngày non dại ấy cũng như hoa chiếu trong gương, trăng nơi đáy nước, hư ảo cả thôi…".
~×~
Chiêu Anh tựa người vào cột, bâng quơ đưa tay hứng mấy hứng lấy mấy giọt nước mưa từ trên hiên rơi xuống, mắt nhìn theo những làn mưa bị gió thổi tạt nghiêng.
"Vào trong thôi." - Chiêu Anh phủi tay, định bước vào thì bất giác quay lại - "Bệ hạ…".
Chiêu Anh hành lễ xong liền đưa tay phủi đi nước mưa đọng trên áo Hoàng đế, nói - "Bệ hạ, đã trễ rồi, còn mưa nữa. Sao người còn đến đây? Có gì cần sai người truyền thần thiếp là được rồi.".
Hoàng đế không vội đáp mà nắm tay Chiêu Anh đi vào, đám Đào Biểu, Mai Thanh cũng tinh ý không đi vào theo mà chỉ đóng cửa lại.
"Trẫm mới đến gặp Nguyên Phi." - Hoàng đế ngồi lên phản, giọng lạnh tanh.
Đợi Chiêu Anh ngồi, người bèn chậm rãi đưa chiếc khăn tay thêu hoa cúc cho nàng, nói tiếp - "Đây là chiếc khăn tay nàng ấy làm rơi lúc ở chùa Thiên Hựu, coi như là vật mai mối cho trẫm và nàng ấy. Trẫm nhớ lúc đó cho tới tận trước lúc trẫm lên ngôi nàng ấy vẫn hồn nhiên, trong sáng, tính tình có phần bộp chộp, nóng nảy nhưng cũng không phải cay độc. Bây giờ lại trở nên như vậy. Có phải tại trẫm thành thiên tử đã làm nàng ấy thay đổi không?"
Chiêu Anh tựa đầu lên vai Hoàng đế, nàng đặt tấm khăn vào tay Hoàng đế mà thỏ thẻ - "Vạn vật luôn luôn thay đổi, không sớm thì muộn, không vậy thì khác. Sau bệ hạ lại tự trách mình."
Chiêu Anh dứt câu thì Nguyễn Cung bên ngoài đi vào, lần lựa một lúc cũng e dè lên tiếng - "Bẩm bệ hạ, lệnh bà ở Cảnh An cung đã...hoăng thệ* rồi ạ."
(*) Khi Phi tần mất dùng Hoăng thệ, như khi Đế - Hậu mất thì gọi Băng thệ.
Cả không gian im bặt. Chiêu Anh nghe rõ Hoàng đế đang cố gắng điều chế hơi thở rối loạn của mình dưới bộ mặt lạnh băng kia, hai bên thái dương người giật lên liên hồi. Một hồi thật lâu, giọng người hòa theo tiếng thở hắt ra:
"Dùng lễ cho Tu nghi làm hậu sự cho nàng ấy, táng vào viên tẩm của Hựu Lăng. Ngươi hãy lo liệu cho ổn thỏa, 'nghĩa tử là nghĩa tận', đừng để có sai sót."
Nguyễn Cung đi thì Hoàng đế cũng đứng dậy, nói - "Nàng nghỉ ngơi đi, trẫm về điện Hội Anh."
Người toan bước đi thì Chiêu Anh gọi "bệ hạ", giọng nàng khẩn khoản - "Hay người ở lại đây đi, người ở một mình vào những lúc thế này thiếp không yên tâm."
Hoàng đế thở hắt ra một hơi, người gật đầu rồi quay vào trong.
Mùa thu, tháng bảy, niên hiệu Thiệu Bình thứ ba (1437), Nguyên Phi Lê Ngọc Dao bị giáng làm thứ nhân, ít lâu sau thì mất.
-Còn tiếp-