- Cháu chào bác Xiêm ạ . Lâu rồi con không lên , bác vẫn khỏe chứ ạ .Ngọc Y vào cửa hiệu phố , Hồng Xiêm . Chuyên sửa khóa , cách quầy thuốc của mẹ trong chợ vài căn . Đầu cậu hơi cúi xuống khoanh tay ngay ngắn .- là Ngọc Y đấy ư , gớm nào . Để bác xem , lớn rồi đẹp mã như thầy rồi đấy.Một người đàn bà đã quá 50 , nheo đôi mắt đã dần mờ đi . Giọng bác đều vọng ra như tiếng chuông của một nhà thờ xứ đạo .Từ chiếc ghế con , đôi chân đến gần cậu . Bác xoa nước da trắng trên khuôn mặt Ngọc Y mà , có cái xuýt xoa đến lạ . Hai tròng mắt âu yếm truyền sang hơi nồng của đôi tay- Để già xem , cháu lớn và cao quá . Năm nay cháu bao nhiêu rồi ?- Dạ nhẩm lịch cháu 18 , rồi ạ .Cậu đỏ mặt vì mừng , để rồi úp mở thưa . Mợ bên cạnh cười hiền .- Bác coi như cũng thôi nhớ cháu nó rồi . Có chút trái cây , xin phép biếu bác .- Ấy , kìa cô quà cáp gì . Tôi thấy cháu tôi ,là tôi mừng . Cần gì biếu cho nó tốn kém .Mợ hiền đưa mắt , hạ tay mà lễ phép .- Bác cứ nhận ,cho cháu vui . Mùa nào thức nấy . Trái cây ấy mà không tốn bao đâu .- Thôi thì nhận cho cô vui , lần sau liệu cho Ngọc Y , tôi già rồi sao cũng được.Bác Xiêm nhận chiếc giỏ mà cần mẫn để sang một góc , mợ mỉn cười . Chỉnh chiếc khăn quàng cổ nói .- Bác quan tâm Ngọc Y , cháu cũng thấy nhẹ lòng .Người đàn bà ấy nhìn về phía bàn thơ ,nơi có khung ảnh đen trắng mờ của người chồng quá cố .Đôi mắt xám của Ngọc Y lặng thinh , nhìn đôi mắt đen trầm ngầm ấy , đâu đó kí ức thời xa xưa ,đằng đặng đau lòngKhông thể cùng nhau suốt kiếp ,với người chồng mệnh bạc , một tiếc nuối vạn lòng sầu của một đời thiếu phụ lo toan .-Âu cùng cảnh với nhau hiểu một chút cũng là thương lấy chính mình . Cô và tôi nuôi con mà không chồng .Bác bình thản nói , nhưng hình như đã chạm vào sau nhất trong tâm trí , của người mẹ dăm 40 .- Kìa mợ ...Cậu đỡ lấy ,vuốt nhẹ cái lưng áo hồn tàn tàn , mợ che miệng nhắm mắt mà nấc một tiếng .Ngọc Y ít lần thấy mợ khóc , từ dạo tang ông ngoại . Sau lần đó mợ ít xúc động như bây giờ.Một hồi sau , mợ mới sũi sụt.- Ngọc Y phiền đến con , mợ không sao .- Mợ ơi , mợ đừng khóc có con đây . Mợ khóc con xót .Mợ cầm tay cậu , nắm lấy ngón tay . Mơ màng xót xa , đầy cái ý thương yêu .- Bác à, âu cũng là cái số của cháu . Nhưng xin bề trên thương lấy con cháu . Đừng gặp cái cảnh bạc bẽo , khốn cùng .- Cô , nói đúng chúng ta đã đứt ruột đứt gan vì trượng phu . Cắn răng nửa đời đã đành . Chỉ mong thế hệ sau phải chung một cảnh .Bác Hồng lau mí mắt , mỏi mòn nhìn ra ngoài ánh sáng từ cửa ." Có con mà gả chồng gầnCó bát canh cần nó còn mang choCó con mà gả chồng xaTrước là mất giỗ , sau là mất con !"Cậu xót nhìn mợ , lòng rối ren vô cùng . Ánh mắt mợ ươn ướt . Trên da dẻ hồng phấn , người phụ nữ vốn truân chuyên vẫn ít mền yếu nhưng suy cho cùng cũng là phận làm đàn bà , có ai không nhớ chồng đến mỏi mòn đâu ?Mợ lau cái khăn mặt , chậm chậm bình tĩnh. Mợ đưa một bên túi vải qua vai nhìn bóng lớp dân đang đi ngoài phố . Suy nghĩ rồi nói .- À hôm nay dắt Ngọc Y ra phố một bữa . Cháu xin phép bác , mẹ con cháu đi ạ .Bác Hồng , gật gật . Đưa hai tờ giấy đỏ dúi vào tay Ngọc Y , cười đáp .- Hai mẹ con đi vui nhé .-Cháu chào bác ạ . Ngọc Y Trước khi đi khoanh tay lễ phép chào bác .Ra đường rồi , ngang qua một phiên chợ , chân cậu rảo nhanh theo mẹ . Một tiếng đàn nhẹ kéo dài của người hát dạo trong chợ thật là ắng giữa cái nháo nháo của mấy mà hàng chợ . Xe kéo ra vào tấp nập .Trên cái chiếu hoa rách , người đàn ông mắc cái áo nâu , kéo đàn nhị thuần thục , hát rằng ."Cò ơi xin đừng quên công sinh dưỡng .đừng ham phương xa mà quên thân phơi nắng xưa .Nhớ khi đi ngược về xuôi , mẹ vất vả lắm biết chửa ?...Bây giờ dù muốn hay không cò con cũng phải .Đành lòng gả xa ....Con ơi ới ơi gả ra đằng ấy ..Có biết đường về quê ?!"